Krit
– Krit je najveće grčko ostrvo, 5. po veličini u Sredozemnom moru
– Ostrvo GAVDOS kod jugozapadne obale, najjužnija je naseljena tačka Evrope
– Krit se smatra kolevkom evropske i zapadne civilizacije
– Na Kritu je rođen vrhovni bog grčkog panteona, ZEVS, u pećini Psihro na planini Dikti
– Na Kritu se nalazi čuveni mitološki LAVIRINT (u stvari palata Knosos/Κνωσός građena u obliku lavirinta) u kome je kralj Minoj držao MINOTAURA (pola čovek – pola bik).
Čovek koji je uspeo da ubije Minotaura i nakon toga izađe iz Lavirinta bio je atinski junak TEZEJ, a to je učinio uz pomoć Arijadne, kraljeve ćerke koja mu je dala mač i klupko konca. DEDAL, veliki umetnik i pronalazač koji je izgradio Lavirint, pomogao je i posavetovao Arijadnu, zbog čega ga je Minoj za kaznu zatvorio zajedno sa sinom IKAROM. Njih dvojica su uspeli da pobegnu iz Lavirinta pomoću krila koja su prilipeli voskom
– Krićani su pre 4.000 godina imali odličan sistem vodovoda i kanalizacije
– Arheološki muzej u Iraklionu jedan je od najlepših i najčuvenijih u svetu
– Na Kritu su u drevno doba korišćena linearna pisma LINEAR A i LINEAR B, koja nisu dešifrovana
– Na Kritu je pronađen čuveni DISK IZ FESTOSA, jedno od najpoznatijih arheoloških misterija, budući da njegova svrha i vreme proizvodnje još uvek nisu otkriveni
– Krićani govore kritskim dijalektom https://grcki.com/category/dijalekti-2/kritski/, i mogu savršeno da izgovore š, ć, ž i đ 🙂
– Na Kritu se nalazi najviše plaža u Evropi nagrađenih plavom zastavicom za čistoću vode i obale
– Na Kritu se nalaze dve plaže koje su u vrhu svih lista najlepših plaža sveta – ELAFONISI (Ελαφονήσι) i BALOS (Μπάλος)
– Na Kritu se nalazi plaža na kojoj se REKA ULIVA U MORE (Πρέβελη), pa se može kupati i u reci i u moru
– Plaža VAI (Βάϊ) na istočnoj strani ostrva poznata je i jedinstvena po tome što je okružena šumom palmi kojih ima više od 3.000
– Krit ima oko 300 SUNČANIH dana godišnje
–Klisura SAMARIJA (Σαμαριά) koja se nalazi na zapadu ostrva, najduža je klisura u Evropi (16km)
– U oblasti Hanja postoji planinski venac BELIH PLANINA (Λευκά Όρη) sa 58 planinskih vrhova iznad 2.000 metara, koje se vide čak sa ostrva Naksos, udaljenog 234km
– Na Kritu postoji više od 3.000 pećina
– Krit poseduje najviše stabala masline u Grčkoj – čak 7 miliona, a Krićani su poznati kao Grci koji najviše u svojoj ishrani koriste maslinovo ulje po glavi stanovnika
– Na Kritu postoji više od 2.000 vrsta biljaka, od kojih 157 endemskih
– U mestu Agios Nikolaos na jugoistoku ostrva nalazi se “jezero bez dna“, u kome se, prema mitologiji, kupala boginja Atina, a rasprostranjeno je verovanje da je jezero geološki povezano sa SANTORINIJEM, jer je u vreme erupcije vulkana na Santoriniju i velikog zemljotresa stanovništvo primetilo da je more na tom mestu uzburkano i da se podigao nivo vode
– Manastir ARKADI u oblasti Retimno proglašen je od strane UNESCO Evropskim spomenikom slobode, a nazivaju ga i “Holokaustom Arkadi” zbog događaja iz 1866. godine kada su Turci pokušali da na silu preuzmu manastir, ali je iguman to odbio, i zajedno sa meštanima je branio manastir, koji su Turci na kraju digli u vazduh
– Ostrvo SPINALONGA severoistočno od obale Krita početkom 20. veka bilo je kolonija za gubavce i poznato kao “grad duhova”
– U mestu ELUNDA na istočnoj strani ostrva snimljen je Diznijev film “Moon Spiners”
– Na Kritu su rođeni čuveni renesansni slikar, vajar i arhitekta EL GRECO (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος), najpoznatiji i najprevođeniji savremeni grčki pisac NIKOS KAZANTZAKIS (Νίκος Καζαντζάκης) i jedan od najznačajnijih političara moderne Grčke – ELEFTERIOS VENIZELOS (Ελευθέριος Βενιζέλος)
– Većina Krićana poseduje oružje, a krvna osveta (vendeta) još uvek postoji u nekim krajevima ostrva
– Krit je 1912. godine pripojen novonastaloj grčkoj drzavi, pa je nakon isteka stogodišnjeg sporazuma koji je Venizelos potpisao održan referendum na kome je, uprkos tome što je bilo i onih koji su želeli nezavisnost ostrva i otcepljenje od Grčke, izglasano da ostrvo ostane u okviru grčke države
