Rečnik pontski

αγούρ dečak, dečko άγρα divlja αγροικώ shvatam αδά ovde, tu αδακά ovde, tu αδράχτ’ vreteno Αεργίτες novembar αερόπον vetrić, povetarac αέτς tako αζπάρια kapija αιγίδ koza αΐκος takav αϊτέστε hajde, hajdete ακειαπές tamo unutra ακεκά tamo άλας, αλάτ so αλαχτόρι petao άλειμμαν životinjska mast αλικόν slano άλλτς druge, ostale αλουκές drugde Αλωνάρτς avgust άμα ako, međutim άμον kao αναγνώριμος nepoznat αναλία klompe άναλον neslano αναμένω iščekujem ανασκάφτω optužujem ανασπάλω zaboravljam αναστορώ sećam se, prisećam, pamtim άναυα bez αναχάπαρα iznenada άντα kad αντιφέρκουμαι εναντιώνομαι αντράφλομ dever αντρίζω udajem se αξινάρ sekira αούτο to απαδακές odavde απάν gore, iznad, na απές u απόθεν odakle απολέκω ostavljam, napuštam απονεγκάσκουμαι odmaram se αποτενύ ubuduće απράναν nedavno Απρίλτς april αραεύω tražim, tragam αργεύω kasnim άρκον

» Read more

Karakteristike

PONTSKI Grci, ili Romeji (kako sami sebi nazivaju) etnička su grupa sastavljena od Grka sa obale Crnog Mora i Ponta. Nakon potpisivanja mirovnog sporazuma u Lozani 1923. koji je podrazumevao razmenu stanovništva između Grčke i Turske, hrišćanski Pontijci prognani su u Grčku, dok su muslimani ostali na svojim vekovnim ognjištima. Danas ih oko 2.5 miliona živi u svetu (Ukrajini, Gruziji, Rusiji, Kazahstanu..), u Grčkoj oko 400 hiljada, a u Turskoj je ostalo svega  5 hiljada. Iako su tokom 20. veka uglavnom kao svoj jezik prihvatili novogrčki i ruski, trude se da sačuvaju i tradicionalni pontski dijalekt.   Osnovne karakteristike Sačuvan je stari izgovor glasova i i e, na primer: πεγάδιν →  πηγάδι, κεπία → κήποι, εμέτερον → ημέτερον Sačuvan je

» Read more

Karakteristike, pravila

Kritski je dijalekt koji se danas, osim na Kritu, govori na obalama Male Azije gde su se kritski muslimani nastanili 1923. godine. U poznom srednjem veku dijalekat ostrva razvio se u govorni jezik koji je izražen kroz poeziju, kritsko pozorište i narodne pesme – mantinade. Osnovne karakteristike ovog dijalekta u odnosu na novogrčki su: U kritskom dijalektu nenaglašeni tipovi ličnih zamenica mogu se naći pre ili posle glagola, u skoro bilo kojoj situaciji, za razliku od grčkog jezika i katarevuse, pa se tako može čuti: κατέχω το, γρικώ ντου.. Aorist glagola umesto  –σα, kao u savremenom grčkom jeziku, dobija nastavak –ξα: ρώτηξα. Isto važi i za futur trenutni: θα ρωτήξω U kritskom dijalektu u glagolima κλαίω, τρώω sačuvano je γ

» Read more

Karakteristike i pravila

  Osnovne karakteristike Sačuvani su dupli konsonanti, i u pisanju i naglašeni u govoru, na primer: άλ-λος, άμ-μος, βράσ-σω, αλ-λάσ-σω – σήμ-μερα, ποτ-τέ, πίν-νω.. Sačuvano je -ν kod imenica i glagola srednjevekovnog grčkog jezika, pa će tako Kiprani i danas reći: λεξικόν, χαρτίν, βουνόν, θάλασσαν Kada se suglasnici k i h nađu ispred i ili e pretvaraju se u Ć i Š, pa će tako veznik και Kipranin izgovoriti kao će, a glagol έχει kao eši Sačuvani su arhaizmi u imperfektu (primer: θωρώ: → εθώρουν, εθώρες, εθώρεν…, a zadržan je i akcenat na 3. slogu otpozadi (proparaligusi) u medio-pasivu, na primer: šαίρουμαι → εšαίρουμουν, εšαίρεσουν, εšαίρετουν.., βάλλουμαι → εβάλλουμουν, εβάλλεσουν, εβάλλετουν, έρκουμαι → έρκουμουν, έρκεσουν, έρκετουν… Promena glagola BITI u

» Read more

Krfski

αβερτούρα dekolte αγιούτο pomoć, upomoć αγρίλι divlja maslina αγγειό posuda, sud αγγελοκρουσμένος čudak αγκωνιά ugao, ćošak αδειά slobodno vreme αρασκιά miraz αρμάρι ormar αδούλης lenština αλιμάνγκου na kraju, ipak αμάχη neprijateljstvo αμιά dakle, pak αναριτσιαίνω ježim se ανταριάζω besnim αντάρα bes, srdžba, gnev απέρτο otvoreno απέκεια tamo αποστιάρικα namerno άς idi άτσαλος nazgrapan, neotesan ατσαλιά nered, haos αφέντης otac άχαρος jadnik, bednik βατσίνα vakcina βίτσιο kapric βίτσα šiba, motka, prut βεργέτα minđuša βέστα suknjica βολά put βούλα pečat βουρδούλιο objava βούρδουλας bič βουρλίζομαι besnim βουρλισμένος ludak βούρλα ludilo, ludost βρακί pantalone βροχάμενη kišni dan βρύση izvor γαρδέλι kanarinka γάρμπο ljubav, strast γιακέτα sako, žaket γκιουρνάδα dnevnica γκινιάζω otvaram, isprobavam γκίζω dodirujem γκρίντα zvocanje, džangrizanje γλέπω vidim γράβαλος grabulja γρέτζος okrutan,

» Read more

Rečnik kiparski

  ακκάννω  ujedam αλόπως  možda, moguće, može biti αμινιάζω  računam, preračunavam αμπλέπω  vidim, gledam ανάρκα  retko, tu i tamo αναρκοδόντης  krezub αντζελοσσιάζουμαι  plašim αξινόστραφος, -η, -ο  naopak αππίδι, το kruška αππιθκιά, η drvo kruške αρκάτζιν, το potočić αρκημός, ο početak, pokretanje άρκοψες, το  sutra uveče αρμαρόλα, η ormar αρφός, ο/αρφή, η  brat, sestra ατζία, η kora hleba, okrajak αυλάτζιν, το  baštica, dvorištance αφτέννω  palim αψιουρίζουμαι  kijam βαρκούμαι  dosađujem se, dosadno mi je βαστώ  držim βίλλος, ο/βίλλα, η penis βλαντζί, το džigerica βόρτακος, ο žaba, žabac βόρτος, ο vo, volina (i metaforički) βούκκα, η  obraz βουκκαλλέτικον, το bucko/bucka, razmaženko βούκκος, ο zalogaj βουναλλούι, το brdašce βουρβουλλάς, ο  puž golać βούρνα, η sudopera βούριστρα, τα jurcanje, trčanje, jurnjava βουρώ  trčim βρίξε  ćuti!

» Read more

Rečnik kritski

αίγα koza αλάργο daleko αμανίτης pečurka απής nakon, potom απολλυμάρι leš αρισμαρί ruzmarin αρναούτης zapušten, prljav βεντέτα osveta γιάε vidi, pazi, gledaj γιάντα zašto γλακώ trčim γρικώ čujem, slušam δραγουμάνος tumač, prevodilac δράκα šaka, malo εδά sada ειδέ vidi, gledaj εκέ / ετά tamo / tu επάε  ovde, tu εργώ hladno mi je ετσά tako ήντα šta? θέτω ležim, polažem θορώ vidim καράνης bandoglav κατέχω znam κεντώ gorim κουζουλός lud, ludak μαδάρα brdo, stena μανίζω besnim, ludim μαντάτο vest, novost μήδε niti, ni μιλιούνια hiljade μολάρω odlazim ντελόγο odmah ντρέτα pravo ξεβγάνω ubijam ξεκάνω ubijam ξόδι sahrana όρνιθα kokoška ποθές nigde, nikuda πράμα ništa, ič σαφί uvek, stalno χοχλιός puž OBJAŠNJENJE ZA PRESTONIČANE  🙂

» Read more