Category: Mitovi/Μύθοι

Ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνα Οι άνθρωποι, τιμωρημένοι (kažnjeni) από τους θεούς ζούσαν άθλια (bedno, mizerno) και είχαν γίνει οι ίδιοι τόσο μοχθηροί (zli, pakosni), ώστε ο Δίας (Zevs) αποφάσισε να εξαφανίσει το γένος τους από τη γη. Έτσι εξαπέλυσε (pustio) εναντίον τους έναν τρομερό κατακλυσμό (potop), από τον οποίο κανένας δε θα μπορούσε να γλιτώσει (da se spasi). Όμως ο Προμηθέας, γνωρίζοντας τα σχέδια του Δία, πρόλαβε και ειδοποίησε (obavestio) τον Δευκαλίωσνα και εκείνος μαζί με τη γυναίκα του, την Πύρρα, κόρη του Επιμηθέα και της Πανδώρας, ναυπήγησε (izgradio) μια κιβωτό (barka), την εξόπλισε με όλα τα απαραίτητα και κλείστηκε στο εσωτερικό της. Ξαφνικά άρχισαν να φυσούν οι άνεμοι και να βρέχει καταρρακτωδώς, τα ποτάμια και οι θάλασσες φούσκωσαν πλημμυρίζοντας

» Read more

Η ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ, η μοναχοκόρη (jedinica) της θεάς Δήμητρας, μεγάλωνε ευτυχισμένη κοντά στη μητέρα της και τις άλλες θεές. Μια μέρα όμως ο Άδης, ο θεός του Κάτω Κόσμου την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να την απαγάγει (otme, kidnapuje). Τη στιγμή που η κοπέλα έκοβε ένα νάρκισσο σε ένα λιβάδι, άνοιξε η γη και ο Άδης την πήρε στον Κάτω Κόσμο. Η Δήμητρα, όταν ανακάλυψε (otkrila) την εξαφάνιση της κόρης της άρχισε να την αναζητά. Έψαξε ταξιδεύοντας μέρα νύχτα σε όλο τότε γνωστό κόσμο με αγωνία και θλίψη. Στο διάστημα αυτό η γη έμεινε άγονη (neplodna), η γεωργία έμεινε πίσω, τίποτα δε βλάσταινε, τίποτα δεν καρποφορούσε και οι άνθρωποι υπέφεραν από την αφορία αυτή. Τότε ήταν που ο Δίας διέταξε στον Άδη

» Read more

Ο ΟΡΦΕΑΣ από τη Θράκη, γιος του Οίαγρου και πιθανόν της μούσας Καλλιόπης, ο χαρισματικός μουσικός, ποιητής και τραγουδιστής, εκτός από τους πρωταγωνιστές της Αργοναυτικής εκστρατείας (ekspedicija) είναι και πρωταγωνιστής ενός πολύ συμβολικού μύθου που παρουσιάζει έντονα στοιχεία θεολογίας, όσο κανένας της εποχής του. Η Ευρυδίκη, μια πανέμορφη νύμφη των δασών, μια μέρα, προσπαθώντας να αποφύγει τον Αρισταίο που την κυνηγούσε, στις οχθές ενός ποταμού (na obali reke) πατάει ένα δηλητηριώδες φίδι (otrovna zmija). Το φίδι τη δαγκώνει και αυτή πεθαίνει. Τότε ο Ορφέας απαρηγόρητος (neutešan) κατεβαίνει στον Άδη με σκοπό να την εναπαφέρει στη ζωή. Η μουσική του σαγηνεύει (očarava) τον Κάτω Κόσμο κι όλοι μαγεμένοι ξεχνούν το μαρτύριο και την τιμωρία τους. Ο Σίσυφος, ο Τάνταλος, οι Δαναΐδες

» Read more

Δαίδαλος και Ίκαρος Ο Δαίδαλος, Αθηναίος τεχνίτης, καταγόταν (poticao, bio poreklom/rodom) από τη βασιλική (kraljevska) οικογένεια του Κέκροπα, του πρώτου βασιλιά της Αθήνας. Ήταν σπουδαίος καλλιτέχνης: γλύπτης (vajar), αρχιτέκτονας και ο μεγαλύτερος εφευρέτης (pronalazač) της εποχής. Κάποτε ο πολυτάλαντος αυτός τεχνίτης εξορίστηκε (proteran) για ένα έγκλημα (zločin) που έκανε. Έτσι βρέθηκε ο Δαίδαλος στην Κρήτη κοντά στον Μίνωα, όπου μεταξύ των άλλων κατασκευασμάτων έφτιαξε και τον περίφημο (čuveni) Λαβύρινθο, ένα ανάκτορο που οι διάδρομοί του ήταν τόσο περίπλοκοι (zamršeni, isprepletani) που κανείς δεν μπορούσε να προσανατολιστεί (da se orijentiše). Εκεί μέσα ο Μίνωας έκλεισε το Μινώταυρο. Στο διάστημα της παραμονής του εκεί, ο Δαίδαλος απέκτησε ένα γιο, τον Ίκαρο από μια σκλάβα (robinja) του παλατιού που λεγόταν Ναυκράτη. Όταν ο

» Read more

Η Πανδώρα Ο Ήφαιστος (Hefest), ο σιδεράς, ο θεός της φωτιάς, έφτιαξε στο εργαστήρι του την πρώτη γυναίκα. Αρχικά ήταν ένα άγαλμα (statua) από μέταλλο. Ήταν όμως τόσο όμορφη, που ο Δίας αποφάσισε να της δώσει ζωή. Τότε όλοι οι θεοί της έκαναν από ένα δώρο. Ομορφιά, χάρη, εξυπνάδα, επιδεξιότατα (umešnost, veština, sposobnost), πειθώ (ubedljivost). Ο Ερμής όμως έβαλε μέσα της την πονηριά και το ψέμα, ενώ η Ήρα της έδωσε την περιέργεια (radoznalost, znatiželja) που δεν την άφηνε στιγμή ήσυχη. Ο Δίας έστειλε δώρο την Πανδώρα στον Επιμηθέα ο οποίος γοητεύτηκε (očaran) από την ομορφιά της και την πήρε γυναίκα του. Σαν γαμήλιο δώρο (svadbeni dar), τους έδωσαν ένα όμορφο κουτί στολισμένο με πολύτιμες πέτρες (drago kamenje) και χρυσά

» Read more

Ο Άτλαντας Μόλις μεγάλωσε ο Δίας ανάγκασε (naterao) τον Κρόνο να ξεράσει όλα τα παιδιά που είχε καταπιεί. Τότε όλοι μαζί αφού ελευθέρωσαν τους Εκατόγχειρες και τους Κύκλωπες, κήρυξαν τον πόλεμο (objavili rati) στον Κρόνο που είχε συμμάχους (saveznici) τους τους Τίτανες, τα αδέλφια του. Όλοι οι θεοί πήραν μέρος σε αυτόν τον πόλεμο, τη φοβερή Τιτανομαχία που έληξε (završila se) με τη νίκη του Δία. Οι συνέπειες (posledice) από την νέα τάξη πραγμάτων (novi poredak), που επικράτησε, ήταν οδυνηρές (bolne)  για μερικούς. Ο Άτλαντας για παράδειγμα, ο γιος του Τίτανα Ιαπετού, τιμωρήθηκε (kažnjen) σκληρά για τη συμμετοχή του στην Τιτανομαχία ενάντια στο Δία. Έτσι τον έστειλε στα πέρατα της γης (kraj sveta), στη δύση, στα σύνορα της Νύχτας και

» Read more

Ο Δίας ανάμεσα στις άλλες νέες αγάπησε και την όμορφη Ευρώπη, την κόρη του Αγήνορα και της Τηλέφασσας. Η κόρη έπαιζε με τις φίλες της στην παραλία της Σιδώνας και με τις χάρες της προκάλεσε τον έρωτα του πατέρα θεών και ανθρώπων. Για να την πλησιάσει, εκείνος, μεταμορφώθηκε (pretvorio se, preobrazio), σε έναν κάτασπρο ταύρο (bik) και πήγε να ξαπλώσει στα πόδια της. Όταν η Ευρώπη ξεθάρρεψε (ohrabrila, okuražila), άρχισε να παίζει με τον ταύρο. Κάποια στιγμή όμως που η κοπέλα είχε καθίσει στη ράχη (ledja,, grbača), το κάτασπρο ζώο σηκώθηκε και όρμησε προς τη θάλασσα. Μάταια (uzalud) εκείνη φώναζε και παρακαλούσε. Ο ταύρος κολυμπούσε κι ολοένα (sve više) απομακρύνονταν από την ακτή. Η Ευρώπη κρατιόταν γερά από τα κέρατά

» Read more

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Κάποτε, στα πολύ αρχαία χρόνια, όταν υπήρχαν μόνο αθάνατοι (besmrtni) θεοί και κανένα θνητό ον (smrtno biće) πάνω στη γη, σκέφτηκαν οι αθάνατοι να δημιουργήσουν πλάσματα που θα την κατοικούσαν. Όταν αυτό έγινε, ανάθεσε (poverio) ο Δίας στους δυο γιους του Τίτανα Ιαπετού, τον Προμηθέα και τον Επιμηθέα, να προικίσουν (obdare) με χάρες και δυνάμεις τα όντα της γης. Ο Επιμηθέας ζήτησε από τον αδελφό του να τον αφήσει να κάνει αυτός τη μοιρασιά. Έτσι, σε άλλο ζώο έδωσε ομορφιά, σε άλλο δύναμη, άλλο το έκανε μικρό, αλλά γρήγορο, άλλο μεγάλο και άλλο έξυπνο. Στόλιζε, χάριζε και μοίραζε ολοένα ο Επιμηθέας κι όπως δεν ήταν τόσο σοφός (mudar) όπως ο αδελφός του, έδωσε όλα τα όπλα και τις

» Read more